Bio Regio’s: regionale focus als sleutel tot succes

Marian Blom, projectleider bij Bionext, toog in februari naar de BIOFACH: dé toonaangevende internationale beurs over bio. Naast intensieve gesprekken over de laatste ontwikkelingen op (bio) wet- en regelgeving, was de BIOFACH voor haar ook een plek van pure inspiratie. Wat Marian het meest opviel: de verschillende positieve voorbeelden van Bio Regio’s uit andere landen. Daar kunnen we in Nederland nog veel van leren.

Wat is een ‘Bio Regio’? Een Biologische Regio is een gedefinieerd geografisch gebied waar lokale overheden, scholen, zorginstellingen, horeca-ondernemers, natuurorganisaties en andere partijen afspraken maken om zo veel mogelijk lokale biologische producten in te kopen. Een ‘Bio Regio’ kan ook een stad zijn, of een gemeente, of een groter geografisch gebied zoals in geval van Nederland, een provincie.

Marian Blom: “Het ministerie van Landbouw en de RVO hadden de BIOFACH aangegrepen voor een studiereis om succesvolle bestaande Bio Regio’s uit andere landen nader te onderzoeken, samen met hun collega’s uit de Nederlandse provincies. Noord-Brabant kwam met een eigen bus vol mensen, net als de provincie Noord-Holland. Er was een divers programma georganiseerd, waarin je kon leren over al lang bestaande bioregio’s maar ook verwante thema’s zoals biologische catering standaards. In Denemarken is daar al 20 jaar ervaring mee, in Duitsland bestaat er sinds dit jaar een keurmerk en regels. Verder kwam de coördinator van het netwerk van biosteden langs met inspirerende voorbeelden hoe een stad in een regio de ontwikkeling van biologische productie rondom en consumptie in een stad kan stimuleren.

In het Actieplan Biologisch is de ambitie om in Nederland Bio Regio’s te realiseren ook opgenomen. De tekst uit het Actieplan luidt: “Wanneer biologische boeren in een geografisch gebied zich verbinden met andere lokale activiteiten zoals retail, horeca, toerisme en NGO’s kunnen natuur en milieu in een gebied worden beschermd en ontstaat er nieuw regionaal en economisch perspectief.” (bron: Actieplan Biologisch nov 2022)

De aantrekkingskracht van ‘lokaal voedsel’ is voor een grote groep consumenten heel sterk. Betrokkenheid bij lokale ketens op regionaal of provinciaal niveau blijkt uit drukbezochte fietsroutes langs voedselproducenten en pluktuinen. Maar ook uit de populariteit van lokaal gebrouwen biertjes, en succesvolle afzet van regionale producten in lokale horeca/restaurants.

Door te werken aan een versterking van lokale of regionale initiatieven, waarbij biologisch voedsel sterker gekoppeld wordt aan de regio waarin het geproduceerd en verwerkt worden, kan een succesvolle ontwikkeling van ‘Bio Regio’s’ bijdragen aan een duurzamere landbouw. Misschien wel juíst op provinciaal niveau, waar de provinciale politiek de opdracht heeft om gebiedsgericht te werken.

Marian vertelt verder: “Op de BIOFACH werd treffend geïllustreerd hoe diverse Bio Regio’s zich succesvol hebben ontwikkeld in de Duitse deelstaat Beieren. De overheid heeft daar echt ingezet op projectmanagement. Dus iemand die betaald wordt, vanuit de overheid, om bestaande initiatieven te versterken en aan elkaar te koppelen, voor de langere termijn. Dan creëer je een vliegwiel voor het initiatief van die drie enthousiaste boeren die een lokaal graan willen produceren – dan is er tijd en de mogelijkheid om te zorgen dat er een molenaar bijkomt, en een café, die koekjes gaat bakken met dat meel… zodat je meer verbindingen maakt. En dat het niet een proces van één jaar is, zo’n project wordt vijf jaar lang structureel ondersteund, en dan langzaam afgebouwd, wanneer het op eigen benen kan staan, maar dat dat heel geleidelijk gaat. Soms zelfs tien jaar lang. En ook probeert men in zo’n regio regelingen aan elkaar te knopen om de permanente ondersteuning lang genoeg in de benen te houden tot het echt een gezond regionale of lokale keten wordt. Dat vond ik zelf een mooi voorbeeld.”

“En wat me echt intrigeerde: diegenen die in de laatste jaren zijn toegetreden tot de Bio Regio’s in Beieren, waren juist regio’s waar tot dan toe de intensieve varkenshouderij toonaangevend was. Die sector zien bio regio’s dus echt als serieuze optie zien in hun zoektocht naar een ander verdienmodel. Dat kan voor Nederland ook heel interessant zijn. Bio Regio’s kun je ook inzetten als een instrument om te kijken of je niet alleen voor de wereldmarkt kan produceren, maar ook lokaal, een sterke kortere keten kunt realiseren. Of dat er andere afzetkanalen te vinden zijn, dichter bij huis. En dat was echt de winst van zo’n BIOFACH, dat allerlei betrokkenen, op verschillende politieke niveaus - dat de juiste mensen waren uitgenodigd. Iedereen ging met een hoofd vol inspiratie huiswaarts.”

Aan de slag met Biologische Regio's?
Voor een succesvolle Bio Regio is het van groot belang dat de ambitie breed gedragen en uitgewerkt wordt. Bionext kan hierin een rol spelen. Benieuwd wat wij hierin kunnen betekenen? Neem contact op met Paulien Hoftijzer via hoftijzer@bionext.nl.

Verder lezen?

Terug naar overzicht