Blog Michaël Wilde: "Waarom we het in het landbouw-ABC moeten hebben over de R van Regeneratief"
Sinds we ons realiseren dat wij niet door kunnen gaan met het huidige landbouw- en voedselsysteem, vliegen de nieuwe landbouwtermen om je oren. Je kan er bijna een heel alfabet van maken; agroforestry, carbon farming, duurzame landbouw, emissiearme landbouw, fossielvrije akkerbouw, gemeenschapslandbouw, hoogproductieve landbouw, klimaatlandbouw, kringlooplandbouw, natuurinclusieve landbouw, niet kerende grondbewerking, natuurlandbouw, precisielandbouw, regeneratieve landbouw en vertical farming. Ongetwijfeld mis ik er een paar dus vul de lijst gerust aan!
Het positieve van al deze initiatieven is dat er heel veel mensen in Nederland, Europa en daarbuiten keihard aan het werk zijn om voedselproductie groener, schoner en eerlijker te maken en aangezien er meerdere duurzame wegen naar Rome zijn, is dit ontzettend belangrijk. Het nadeel echter van zo veel termen is dat het bijzonder verwarrend is voor boeren, ketenpartijen, supermarkten en uiteindelijk ook de consument. Bovendien, omdat er voor de bovengenoemde landbouwvormen vaak een heldere definitie ontbreekt én ze niet herkenbaar zijn in het winkelschap, is het lastig om de marktpartijen en consumenten bij de transitie te betrekken. Hoe weet je nou als bezorgde burger in de supermarkt of het product dat je koopt daadwerkelijk een bijdrage levert aan de wereld waar jij voor staat? Biologische landbouw, met een heldere definitie en strenge regels voorziet in een duidelijk, en positief antwoord op die vraag. Je weet wat je koopt: omdat biologische producten, met een herkenbaar en onafhankelijk keurmerk, pas het biologisch predicaat krijgen als ze aan alle strenge eisen voldoen.
Even terug naar het landbouwalfabet... Als biologische beweging staan wij schouder aan schouder met iedere vorm van landbouw die leidt tot meer biodiversiteit, robuustere bodems, minder stikstof en C02 emissies, schoner water, een beter leven voor dieren en uitermate belangrijk een goed verdienmodel voor de boer. Veel van de bovengenoemde landbouwtermen delen deze ambitie en daarom is het zinvol om de overeenkomsten op te zoeken en nauwer te gaan samenwerken bijvoorbeeld met vormen van regeneratieve landbouw.
De oorsprong van ‘regenerative agriculture’ ligt bij het Rodale Institute (de vooraanstaande onderzoeksinstelling voor biologische landbouw in de V.S.), waar onderzoekers in de jaren tachtig tot de terechte conclusie kwamen dat wij verder moeten gaan dan alleen een landbouwsysteem zonder kunstmest en chemische gewasbeschermingsmiddelen. (https://rodaleinstitute.org/). Omdat in die tijd de term regeneratieve landbouw niet officieel werd vastgelegd (zoals dat wel het geval is voor biologisch) zien wij de laatste jaren dat heel veel partijen hiermee aan de slag gaan en dat nieuwe interpretaties soms wel afwijken van de oorspronkelijke ‘Rodale visie’. Het gevolg is dat er nu drie verschillende groepen regeneratieve landbouw ontstaan:
- ‘Regenerative Organic Agriculture’ (ROA): biologisch gecertificeerde regeneratieve landbouw (een keurmerk dat in Amerika vanuit het Rodale Institute ontwikkeld wordt, nog in de kinderschoenen)
- Regenerative Agriculture (RA): Regeneratieve landbouw waar men uiteenlopende met name ‘bodem bevorderende’ duurzame landbouwpraktijken nastreeft, bijv. door geen (of minder) kunstmest of chemisch-synthentische gewasbeschermingsmiddelen te gebruiken - maar dat niet biologisch gecertificeerd is.
- Corporate Regenerative Agriculture (COA): waarbij met name het bedrijfsleven verschillende, eigen definities hanteren waarbij altijd chemie en kunstmest wordt toegelaten. Vaak hebben deze projecten de schijn van Green Washing tegen zich.
Laat ik nog eens heel duidelijk zeggen dat ieder initiatief om ons landbouw- en voedselsysteem te verduurzamen een goede stap in de juiste richting is. Waar ik mij echter aan stoor is dat in mijn ogen, Corporate Regenerative Agriculture beweging de term regeneratief misbruikt. Regeneratie staat namelijk voor een natuurlijk herstel- oftewel een hernieuwingsproces. Echter wanneer je chemisch, synthetische gewasbeschermingsmiddelen en kunstmest gebruikt heeft dat juist een verstorende werking op het leven boven en onder de grond. De term regeneratief is dus hier niet op zijn plaats.
De volgende keer dat je de term regeneratieve landbouw hoort, vraag dus door naar de intentie van de spreker en welke definitie men hiervoor gebruikt. Als je niet helemaal gelukkig bent met het antwoord …… kies voor biologisch, dat is wel zo makkelijk en duidelijk!
Verder lezen?
Bionext vertaalde het recente IFOAM standpunt over regeneratieve landbouw: lees het standpunt hier.
Terug naar overzicht