Innovatieve landbouw: het verhaal van Bioboerderij Keuper

In de weilanden van Gelderland, vlak voor de grens met Duitsland, wonen Tom en Gerdien Keuper samen met hun drie kinderen op een prachtige woonboerderij. Sinds 2018 runnen ze een biologische melkveehouderij, met 80 Fries-Hollandse koeien en 54 hectare grasland. Tom Keuper is vijfde generatie boer, maar de eerste in de familie die op biologische wijze zijn bedrijf voert.

“We proberen de koeien maximaal te laten weiden en zo veel mogelijk melk te produceren met natuurlijke grondstoffen zoals gras, klaver en kruiden”, legt Keuper uit. Dat gras speelt een centrale rol in zijn bedrijfsvoering. “De laatste 10 à 20 jaar zijn boeren steeds vaker leverancier van grondstoffen voor de zuivelindustrie geworden. In plaats van het aanleveren van grondstoffen, wil Tom zelf toegevoegde waarde te creëren en is de biologie op eigen plekken de toegevoegde waarde.”

Evolutie naar biologisch boeren

Vijf jaar geleden begon het echtpaar met de omschakeling naar biologisch. Tom ging de uitdaging graag aan. Hij vertelt dat er veel kennis en vaardigheid komt kijken bij deze manier van boeren, waarbij je niet alleen voedselproducent, maar ook landschapsbeheerder bent.

Door deze vernieuwde manier van boeren wil Tom ook werkgelegenheid bieden aan mensen in zijn omgeving. Dit door een groentetuin te starten op op basis van permacultuur en door de melk van Fries-Hollandse koeien te verwerken tot kaas en ijs. De Fries-Hollandse koe is een zogenaamde dubbeldoelkoe, wat betekent dat het ras geschikt is voor zowel melk- als vleesproductie. Hij verkoopt het vlees van deze koeien, samen met de groenten, kaas en ijs, in hun boerderijwinkel.

De melkveehouderij blijft de kern van het bedrijf
“Het bestaansrecht van onze boerderij ligt in het feit dat koeien gras kunnen opwaarderen tot melk en in mindere mate vlees. Hoewel er kritiek is op de melkveehouderij, geloven wij dat als je je focust op het harmonieuze samenspel tussen gras en koe, je op de juiste weg zit.

“Wat ik doe is dat de koeien op het juiste moment in het juiste weiland lopen. Bodembiologie en grasgroei is vakmanschap. Het gras moet de kans krijgen om in het juiste gewasstadium te komen voordat je het maait of laat afgrazen. Hij vertelt gepassioneerd verder. “Door de bodem zo veel mogelijk bedekt te houden, stimuleer je ook het bodemleven. Gras dat langer is, kan zonlicht omzetten in suikers. Die suikers worden gebruikt om het bodemleven te voeden in ruil voor mineralen.”

Een ras dat uitermate geschikt is voor deze denk- en werkwijze is de Fries-Hollandse koe. Een dubbeldoel ras dat tot de jaren zeventig het dominante ras in ons land was. Tegenwoordig is deze koe verdrongen door de Holstein-Friesian. “Van origine hetzelfde ras”, vertelt Keuper. “Maar in Amerika is deze koe verder gefokt op melkproductie.” In Nederland deden de Fries-Hollandse koeien het altijd goed op bedrijven waar de dieren vooral gras kregen, zoals bij Keuper. “Wij zeggen altijd: we boeren ouderwets, maar met de kennis en techniek van nu.” Om een beeld te schetsen legt de boer uit hoe hij te werk gaat. “De koeien krijgen in het voorjaar hun kalfjes en dan wordt ook de meeste melk geproduceerd. We werken met de natuur mee en grijpen steeds minder in.”

Grasmanagement en innovatie
Daar staat tegenover dat Keuper zijn kennis over grasland- en beweidingsmanagement gebruikt voor een hogere melkopbrengst. “We meten wekelijks de hoeveelheid gras van elk perceel om de kwaliteit van het gras in beeld te brengen.” Het is belangrijk dat de koeien op het juiste moment het beste gras eten. “De kwaliteit van het gras is belangrijk, omdat het van invloed is op de hoeveelheid energie dat erin zit, en die energie bepaalt vervolgens hoeveel melk de koe kan maken. Daarnaast heeft grasmanagement effect op de bodem. De hergroei van gras wordt bepaald door de wortelreserve. En wanneer gras groeit, worden de wortelreserves weer aangevuld. Als de reserves weer op peil zijn, kun je pas oogsten. Het komt allemaal weer terug bij die wisselwerking.”

Keuper is in Nederland een voorloper op het gebied van grasmanagement. Hij vertelt dat ze er in de melk landen als Ierland en Nieuw-Zeeland al veel langer mee bezig zijn. Zijn bedrijf heeft een hoge melkproductie in verhouding tot de kleine hoeveelheid krachtvoer die zijn koeien krijgt. “Er valt voor veel boeren nog winst te behalen op dit gebied.”

Verbinding mens en natuur
Samen met zijn echtgenote Gerdien, hoopt de boer mens en natuur dichter bij elkaar te brengen. Daar spelen de boerderijwinkel die Gerdien runt en de groentetuin ook een grote rol in. “Mijn vrouw is de ondernemer en ik de manager”, vertelt Keuper. We zitten hier op een bijzondere plek die we graag met anderen delen. Vroeger was het normaal dat een boerderij een gemeenschap was, maar in de loop van de vorige eeuw is boer zijn een individualistisch en soms eenzaam beroep geworden. Wij willen weer terug naar dat samenspel. Veel mensen voelen zich verbonden met deze plek. Omdat onze basis sterk is, hebben we financiële ruimte om andere aspecten van ons bedrijf uit te bouwen.

Meer weten over biologisch?
Tom en Gerdien Keuper laten zien hoe hun ecologische benadering in de melkveehouderij niet alleen producten van kwaliteit oplevert, maar ook duurzaamheid en een hechtere band tussen consumenten en de oorsprong van hun voedsel bevordert. Biologisch is dus een keuze die niet alleen goed is voor het milieu, maar ook voor onze verbinding met de natuur.

Wil je op de hoogte blijven? Volg ons op Instagram en Facebook!

Terug naar overzicht